تاثیر انحلال نکاح بر مهریه

چکیده‏ قانونگذار در خصوص تأثیر انحلال نکاح بر مهریه مواد قانونی را یا به صورت مجمل آورده و یا در اکثر موارد به سکوت بسنده کرده است. هرگاه در عقد نکاح مهریه ای (مهرالمسمی) تعیین شده باشد و نکاح به موجب طلاق قبل از نزدیکی منحل شود، مهر به موجب آیات و روایات صریح و حکم قانونی تنصیف می شود ولی اگر نکاح به سبب فوت، ارتداد، اسلام آوردن، لعان، تغییر جنسیت منحل شود، آیا مقتضای قاعده ثبوت تمام مهر است یا تنصیف آن و یا به مانند فسخ قبل از نزدیکی و آنچه قائم مقام آن است مقتضای قاعده سقوط مهریه است مگر در جایی که جدایی از ناحیه زوج باشد و با استفاده از مبنای طلاق قبل از نزدیکی گفته شود که مهریه نصف می شود؟ مشهور فقهای امامیه و حقوق دانان اعتقاد دارند که مقتضای قاعده به واسطه سببیت عقد و عمومات، ثبوت تمام مهریه است و تنصیف مهریه در انحلال قبل از نزدیکی منوط به دلیل خاص است ولی بعضی از فقها معتقدند اگر انحلال نکاح، قبل از نزدیکی باشد مهریه نصف می شود مگر اینکه جدایی از طرف زن باشد. در این تحقیق با بررسی زوایای موضوع و مداقه در نظریات فقها و روح قوانین باب مهر، تنصیف مهر را چه به صورت قاعده مستقل یا فرع از قاعده سقوط مهریه که انحلال از ناحیه زوج را با توجه مبنای حکم طلاق قبل از نزدیکی، سبب تنصیف مهریه می داند، بیانگر یک قاعده عمومی می دانیم. واژگان کلیدی: انحلال، نکاح، مهریه، تنصیف مهریه